Cocci İle Otomatikleştirilmiş Yama Oluşturma

Yaklaşık 3 hafta önce OPW'nin 10. turu başladı. OPW'yi merak edenler için, buraya bakabilirsiniz.

Yazının geri kalanında Coccinelle ile nasıl betik yazıldığını, yama hazırlarken bu betiğin dosyaya nasıl uygulandığını anlatacağım.

Coccinelle, otomatik olarak analiz yapan ve C kodunu yeniden yazabilen bir araç. Asıl yararı aynı düzeltmeleri her dosya için tek tek yapmak yerine, bir şablon oluşturup onunla birçok dosyayı tek seferde tarayayıp değiştirebilmesi. Desteklediği betik dilleri Python ve OCaml.  (sudo apt-get install coccinelle)

Betik yazarken genel yapı:

@@

degisken_tanımları

@@

Kurallar

İstersek ilk @@ işaretlerini @Betik_Adi@  şeklinde de kullanabiliriz. Bu kullanım uzun betikler yazarken okumayı kolaylaştırır.

Daha sonra kurallarda kullanacağımız değişkenleri tanımlamalıyız. Kural kısmı ise tamamen betik ile ne değiştirmek istediğimize bağlı.

Çok basit bir örnekle başlayalım:
Örnek1:
"foo.c" dosyasındaki C kodumuz şöyle olsun:

int main()
{

    foo();

    g(); 

    foo();

    g();

    foo();

}

Bu dosyadan foo() fonksiyonlarını kaldıralım. "-" ile kaldırılacak, "+" ile eklenecek alanı en genel şekliyle tanımlamalıyız.
foo.cocci dosyası:

@@
@@

- foo();

Betiği uygularken:

$ spatch -sp_file cocci_betigi -in_place uygulanacak_dosya_yolu

spatch yukarıdaki parametreleri ile betik dosyasını uygulayarak değişiklik olan yerleri gösterir.

Örnek2:
Aşağıdaki C kodunda kullanılan _cancel_timer_ex fonksiyonu yerine  del_timer_sync fonksiyonu kullanmak istersek elle tek tek değiştirmek yerine cocci betiği yazabiliriz.

C kodu: drivers/staging/rtl8712/os_intfs.c

Cocci betiği:
@@ expression x; @@

 - _cancel_timer_ex (&x);
+ del_timer_sync (&x);

Çıktı:

 
Örnek3: 
Gereksiz olan parantezleri kaldırmak için betik yazalım.
C kodu:

Cocci betiği:
@@
identifier i;
constant c;
type t;
expression e;
@@

t i =
-(e
+e
<<
-c);
+c;

Çıktı: Farkedildiği gibi değişecek satır(ların) kalıplarına göre tarif yapılıyor. Expression, constant, identifier gibi tipleri kullanırken değiştirmek istediğimiz satırdakilerle örtüştüğünden emin olmalıyız. Ayrıca yazdığımız betiğin, doğru olan satırlarının değiştirmiyor olmasına da dikkat etmeliyiz.

Örnek4:
Yazacağımız betikte Python kullanmak istersek @script:python@ diye belirtmemiz gerekiyor.
C dosyası:
int main () {
        foo(a0);
        bar();
}

Cocci betiği: 
@a@
identifier x;
@@
foo(x);
@script:python b@
x << a.x;
y;
z;
@@
print y
coccinelle.y = x
coccinelle.z = "something"
print y
@c@
identifier b.y;
identifier b.z;
identifier a.x;
@@
- bar();
+ matched_bar(y,z,x);

Çıktı:

Yazdığınız betik kurallara uygun mu, bir hatası var mı diye bakmak için:
$ spatch --parse-cocci deneme.cocci

Bu yazı sadece aklınızda bir fikir oluşması için giriş niteliğinde verilmiş örnekleri içeriyor. Coccinelle ile uğraştıkça daha karmaşık betikler yazılabilir. Daha fazla demo için buraya bakabilirsiniz. Kolay gelsin...

Richard Stallman İstanbul'da

Geçtiğimiz cumartesi Sabancı Üniversitesi'nde gerçekleşen Richard M. Stallman'ın "Telif Hakları ve Toplum" sunumuna katıldım.

Katılımın çok fazla olacağını düşünmüştüm. Hatta bu kalabalıkta oturacak yer bulamam diye biraz endişelenmiştim.  Ama üniversitenin konumundan olsa gerek bir insan seli durumu yoktu. Çanakkale'den yine kalabalık gelmiştik. Necdet Hoca'nın mezun öğrencileri ile birlikte sunumda birbirini tanıyan en büyük gruptuk sanırım.

Stallman, sunumuna özgürlüğü, bir yazılımın neden özgür olması gerektiğini ve özgür yazılımın esaslarının neler olduğunu anlatarak başladı. Kullanılan sistemin insan özgürlüğüne saygı duyması gerektiğini söyledi. Bu sözünü çok sevdim:) Özgür yazılımı hiç bilmeyip ilk kez orada Stallman'dan dinleyen birisi için verdiği örnekler hayatın içinden, somut, net ve açıklayıcıydı. 

Bir işletim sistemi için gerekli olan tüm yazılımlar hazırken (çekirdek hariç) , Linus'un yazdığı çekirdek kullanıldı diye bu işletim sistemine  sadece "Linux" işletim sistemi dememizin doğru olmadığını "GNU/Linux" olarak kullanılması gerektiğini söyledi.

 

Daha sonra açık kaynaklı yazılımlardan ve bunun neden etik olmadığından, sansürlerden, telif haklarından ve lisanslardan bahsetti. Özgür yazılımın felsefesi ile ilgili daha ayrıntılı cevapları buradan bulabilirsiniz.

Konuşma sonunda GNU peluşu açık artırmaya sunuldu.(FSF için) Peluşun sahibi Necdet Hoca oldu :)

Sunumdan sonra Stallman soruları yanıtladı. Verdiği cevaplar da konuşmasında olduğu gibi netti.

Özgür yazılım hareketini başlatan kişiden, özgür yazılımı dinlemek çok çok güzeldi. Bilgi ve Sabancı Üniversitesi'ndeki sunumu kaçırmış olabilirsiniz ama hala katılmak isteyenler için, Ankara Üniversitesi'nde bir konuşması daha olacak. Stallman bir daha ne zaman Türkiye'ye gelir bilinmez. Gidebilecek durumu olanlar için bence kaçırılmaması gereken bir fırsat.

Etkinlikten sonra, bu kalabalık ekiple bolca sohbet etme fırsatım oldu. Benim için yine aşırı keyifli geçen bir gündü :) Görüşmek üzere.